XLIII/239/2009

 
Chełmno 2009
Spis treści
 
 
Wprowadzenie
I Opis sytuacji problemowej
II Cel Programu
III Cele szczegółowe
IV Grupy docelowe
V Metody pracy wykorzystywane do realizacji Programu
VI Rezultaty
VII Realizatorzy Programu
VIII  Źródła Finansowania Programu
IX Wdrażanie, monitoring i ewaluacja Programu Aktywności Lokalnej Miasta    
   Chełmna
 
 
 

            Program Aktywności Lokalnej dla Miasta Chełmna, zwany dalej „Programem”, wskazuje na problemy związane z funkcjonowaniem społeczności lokalnych i grup społecznych. Wyznacza kierunki do podejmowania działań aktywizujących społeczność lokalną, które zmierzają do poprawy sytuacji w tym zakresie. Został stworzony w odpowiedzi na jedno                 z zagadnień Strategii Lizbońskiej, nawiązującego do zwiększenia poziomu spójności społecznej. Jest dokumentem rozpoczynającym działania, mające na uwadze kształtowanie więzi społecznych na terenie Miasta Chełmna, a tym samym kapitału społecznego, ponieważ „podstawą społeczeństwa obywatelskiego są jego obywatele, świadomi swych praw i obowiązków, zaangażowani w działania na rzecz dobra wspólnego, zdolni do osobistej odpowiedzialności za los swój i los wspólnoty na wszystkich poziomach życia społecznego”.[1]
        
         Przyjęte w Programie Aktywności Lokalnej koncepcje są zgodne  założeniami zawartymi
 w dokumentach strategicznych, takich jak m.in:
-  Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Miasta Chełmna na lata 2007 – 2013
-  Narodowa Strategia Integracji Społecznej dla Polski
-  Strategia Polityki Społecznej na lata 2007 – 2013
-   Narodowa Strategia Spójności
-   Program Operacyjny Kapitał Ludzki
-   Strategia Rozwoju Województwa Kujawsko – Pomorskiego na lata 2007 -2020
-   Strategia Wspierania Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego na lata 2007 – 2013
 
         Założenia powyższych dokumentów dotyczą podejmowania takich działań, które przyczyniają się do rozwoju społeczno – gospodarczego kraju   i tym samym do podniesienia jakości życia obywateli. Istotne znaczenie w tej kwestii ma tworzenie zintegrowanych społeczności, w których każda grupa społeczna będzie mogła realizować swoje zadania
i aspiracje oraz liczyć na pomoc wspólnoty w trudnych sytuacjach. W powyższych strategiach      i programach wiele miejsca poświęca się pojęciu kapitału ludzkiego, który stanowi podstawę dla zaistnienia społeczeństwa obywatelskiego, złożonego  z ludzi wyposażonych w wiedzę, energię
 i umiejętności, oraz przeciwdziałaniu zjawisku wykluczenia społecznego. Według Narodowej Strategii Integracji Społecznej dla Polski pojęcie to oznacza sytuację uniemożliwiającą lub znacznie utrudniającą jednostce lub grupie, zgodnie z prawem pełnienie ról społecznych, korzystanie z  dóbr publicznych i infrastruktury społecznej, gromadzenie zasobów i zdobywanie dochodów w godny sposób.
         Zgodnie z powyższymi dokumentami, przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu powinno być ukierunkowane na:
-  promowanie działań prospołecznych;
-  wspieranie różnorodnych form aktywizacji  zawodowej, edukacyjnej, społecznej mieszkańców, a w szczególności osób korzystających ze wsparcia ośrodków pomocy społecznej;
- ograniczenie obszarów skrajnego ubóstwa;
-   wspieranie rozwoju podmiotów ekonomii społecznej;
-   wyrównanie szans w dostępności do kształcenia ustawicznego;
-  ułatwienie dostępu do poradnictwa i informacji;
-   wspieranie lokalnych inicjatyw obywatelskich;
-   zwiększenie aktywności lokalnych instytucji i organizacji oraz podejmowanie przez nie współpracy na rzecz rozwiązywania lokalnych problemów (rozwój lokalnych partnerstw).
 
 
         Program Aktywności Lokalnej dla Miasta Chełmna jest niezbędnym dokumentem do realizacji projektów systemowych, tworzonych przez  Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej
 i realizowanych w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki - Priorytet VII - Promocja integracji społecznej, Działanie 7.1 – Rozwój i upowszechnianie aktywnej integracji, Pod działanie 7.1.1 Rozwój i upowszechnianie aktywnej integracji przez ośrodki pomocy społecznej.
 
 

         Miasto Chełmno jest gminą miejską położoną w północnej części Województwa Kujawsko – Pomorskiego. Zajmuje powierzchnię 13,86 km2. Liczba mieszkańców na dzień 30 września 2009r roku wynosi 21313 osób. Osoby w wieku produkcyjnym stanowią 65,29% ogółu mieszkańców tj. 13915, z czego połowę tej grupy stanowią kobiety (źródło: Wydział Spraw Obywatelskich UM).
         Stopa bezrobocia na dzień 31 sierpnia 2009 roku w Powiecie Chełmińskim wynosiła 20,3% i w porównaniu z pozostałymi powiatami województwa kujawsko - pomorskiego była bardzo wysoka. Wyższy poziom stopy  bezrobocia wystąpił  jedynie w czterech powiatach
w naszym województwie. [2]
         Liczba osób bezrobotnych w Powiecie Chełmińskim na dzień 31 sierpnia 2009 roku wyniosła 3278, tj. o 810 osób więcej niż w sierpniu ubiegłego roku. W miesiącu lipcu br. 1501 mieszkańców Miasta Chełmna nie posiadało zatrudnienia, z czego 760 osób były to osoby długotrwale bezrobotne. W tej ostatniej grupie 61% stanowiły kobiety[3]. Do tak wysokiego poziomu bezrobocia w mieście przyczyniły się zapewne redukcje etatów oraz grupowe zwolnienia pracowników w kilku zakładach pracy na terenie Chełmna i okolic, związane z trudną sytuacją gospodarczo – ekonomiczną kraju i Europy.
         Kolejnym problemem Miasta Chełmna jest pogłębiające się zjawisko wykluczenia społecznego, którego powodem jest wspomniane wcześniej długotrwałe bezrobocie. Brak zatrudnienia ma negatywny wpływ nie tylko na osobę pozostającą bez pracy ale i na jej najbliższe otoczenie, przede wszystkim rodzinę. Pozostawanie bez pracy przez dłuższy czas powoduje frustrację i zniechęcenie do jej poszukiwania oraz niechęć do podejmowania innych rozwiązań, mających na celu wyjście z trudnej sytuacji życiowej.
Pociąga za sobą problemy finansowe, dysfunkcje w rodzinach a nawet przemoc i patologie,
w konsekwencji doprowadzając do konieczności korzystania ze wsparcia instytucji pomocowych. Przyczynia się do powstawania zachowań roszczeniowych, przejawów wyuczonej bezradności, zrzucania odpowiedzialności za swój los na pomoc społeczną. W takich okolicznościach Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej stoi przed koniecznością poszukiwania nowych rozwiązań i rozwijania pozafinansowych form pomocy, przez które będzie realizowana idea pracy socjalnej.
         Według danych na dzień 30 czerwca 2009 roku pomocą Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej zostało objętych 971 rodzin w tym 1072 osoby w rodzinach. Najczęstszą przyczyną udzielenia pomocy przez MOPS było ubóstwo i bezrobocie oraz niepełnosprawność i bezradność w sprawach opiekuńczo – wychowawczych. Należy podkreślić, że świadczeniobiorcy Ośrodka są dotknięci kilkoma problemami jednocześnie. Jednakże nawet najlepiej zorganizowana pomoc nie zapobiegnie pogłębianiu się zjawiska wykluczenia społecznego bez szeroko pojętej aktywizacji podopiecznych pomocy społecznej, ich rodzin oraz społeczności lokalnej, w której żyją. Dlatego też biorąc pod uwagę skalę problemu „Program Aktywności Lokalnej dla Miasta Chełmna na lata 2010 -2015” i tworzone w jego ramach projekty systemowe będą ukierunkowane na grupy i społeczności i najbardziej zagrożone wykluczeniem społecznym.
 
   

 
         Celem Programu Aktywności Lokalnej Miasta Chełmna na lata 2010 – 2015 jest zwiększenie aktywności mieszkańców Miasta Chełmna,                           a w szczególności grup zagrożonych wykluczeniem społecznym, we wszystkich dziedzinach życia społecznego.
 

 
-  zwiększenie wiedzy na temat potrzeb i problemów grup i społeczności
-  zapobieganie marginalizacji
-  zachowanie zasady równości szans kobiet i mężczyzn w dostępności do kształcenia ustawicznego
-  wypracowanie modelu działań środowiskowych opartych na współdziałaniu  mieszkańców oraz różnych instytucji
-  zwiększenie aktywności mieszkańców miasta oraz ich świadomości obywatelskiej
-  prowadzenie działań o charakterze informacyjnym i edukacyjnym
-  ograniczenie zjawiska wykluczenia społecznego
-  poprawa jakości życia poprzez zaspokajanie potrzeb społecznych
-  aktywizacja zawodowa i społeczna osób zagrożonych wykluczeniem społecznym
-  zwiększenie umiejętności zawodowych osób bezrobotnych     i poszukujących pracy
-  kształtowanie umiejętności w zakresie kompetencji społecznych.
-  kształtowanie postawy samodzielności w poszukiwaniu zatrudnienia oraz poruszania się po   rynku pracy.
-  promowanie postaw prospołecznych
 

 
-  grupy społeczne
-  członkowie społeczności lokalnej tj. mieszkający na określonej przestrzeni, na obszarze osiedla, ulicy, kamienicy, bloku.
-  osoby zagrożone wykluczeniem społecznym, wykluczone społeczne oraz ich otoczenie, ze szczególnym uwzględnieniem:
- rodzin samotnego rodzica
- rodzin z występującymi trudnościami opiekuńczo – wychowawczymi               
  i szkolnymi
- młodzieży w wieku 15 – 25 lat.

 
         W ramach Programu Aktywności Lokalnej Miasta Chełmna przewiduje się zastosowanie:
-  środowiskowej pracy socjalnej jako działań realizowanych przez pracownika socjalnego, mających na celu pomoc osobom i rodzinom we wzmacnianiu lub odzyskiwaniu zdolności do funkcjonowania     w społeczeństwie poprzez pełnienie odpowiednich ról społecznych oraz tworzenie warunków sprzyjających temu celowi;
-  instrumentów aktywnej integracji jako zespołu instrumentów   o charakterze aktywizacyjnym: aktywizacji zawodowej, edukacyjnej, zdrowotnej i społecznej, które zawarte są w zasadach przygotowania, realizacji i rozliczania projektów systemowych Ośrodków Pomocy Społecznej, Powiatowych Centrów Pomocy Rodzinie oraz Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej
w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007 – 2013;
-  działań o charakterze środowiskowym, obejmujących m. in. badania, opracowania, analizy, publikacje, edukacje społeczną i obywatelską, konsultacje i spotkania, organizowanie
i motywowanie mieszkańców   w imprezach i spotkaniach o charakterze integracyjnym, edukacyjnym, kulturalnym, sportowym, ekologicznym i turystycznym.
-  Konferencji Grupy Rodzinnej jako metody pracy z rodziną, w której   w szczególny sposób wykorzystuje się zasoby i potencjał jaki posiada rodzina.
 
 

-  integracja społeczności lokalnej;
-  zdiagnozowanie problemów oraz planowanie i realizacja zadańw odpowiedzi na realne potrzeby tkwiące w społecznościach lokalnych;
-  wzrost aktywności osób zagrożonych wykluczeniem społecznym na lokalnym rynku pracy oraz zwiększenie ich motywacji do zmiany sytuacji życiowej;
-  poprawa funkcjonowania osób zagrożonych wykluczeniem społecznym oraz wykluczonych
w społeczeństwie;
-  wzrost zaangażowania mieszkańców w problemy lokalnej społeczności;
-  wzrost poczucia przynależności do danej społeczności  i odpowiedzialności za procesy w niej zachodzące;
-  wzrost zaangażowania instytucji i organizacji oraz podejmowanie przez nie wspólnych działań na rzecz społeczności lokalnych, promocja partnerstwa lokalnego.
 
 
 

 
-  Urząd Miasta Chełmna
-  Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Chełmnie
we współpracy z partnerami:
-  Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Chełmnie
-  Powiatowy Urząd Pracy w Chełmnie
-  organizacje pozarządowe i kościelne
-  jednostki edukacyjne, kulturalne i sportowe
-  lokalni pracodawcy i przedsiębiorcy
-  lokalne media

 
         Podstawowe źródła finansowania działań podejmowanych w ramach Programu Aktywności Lokalnej to:
 
-  środki finansowe pozyskiwane z Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
-  środki własne gminy Miasta Chełmna
-  środki własne podmiotów zaangażowanych w ramach poszczególnych projektów
-  sponsorzy
 
 

 
         Program Aktywności Lokalnej będzie realizowany poprzez przygotowywane co roku projekty systemowe, skierowane do poszczególnych grup społecznych.
         Monitoring i ewaluacja Programu będą prowadzone na bieżąco przez jego realizatorów. Obserwowane będą wszelkie zmiany, zarówno ilościowe jak     i jakościowe, jakie pojawią sie podczas realizacji działań. Ponadto przeprowadzana analiza będzie ukierunkowana na wykrywanie potencjalnych barier, nieprawidłowości w realizacji Programu oraz bieżącą jego korektę.