Kto może zmienić imię i nazwisko

• Obywatel polski
• cudzoziemiec niemający obywatelstwa żadnego państwa, jeżeli ma w Polsce miejsce zamieszkania (apatryda)
• cudzoziemiec, który uzyskał w Polsce status uchodźcy

Zakres zmian

Zmianie może podlegać imię lub nazwisko.

Po zmianie można mieć co najwyżej nazwisko dwuczłonowe (co do zasady) lub najwyżej dwa imiona. 

Zmiana imienia oznacza: 

• zastąpienie wybranego imienia innym imieniem
• zastąpienie dwóch imion jednym imieniem lub odwrotnie
• dodanie drugiego imienia
• zmianę pisowni imienia lub imion
• zmianę kolejności imion

Zmiana nazwiska oznacza zmianę:

• na inne nazwisko
• zmianę pisowni nazwiska
• zmianę nazwiska  ze względu na formę właściwą dla rodzaju żeńskiego lub męskiego

Kiedy można zmienić imię lub nazwisko

Zmienić można imię lub nazwisko ośmieszające lub nielicujące z godnością człowieka , a także można zmienić imię lub nazwisko na:

• imię lub nazwisko używane
• imię lub nazwisko, które zostało bezprawnie zmienione
• imię lub nazwisko noszone zgodnie z przepisami prawa, którego obywatelstwo również się posiada

Katalog ważnych powodów uzasadniających zmianę jest otwarty i ma charakter przykładowy. Oceny powodów zmiany imienia lub nazwiska każdorazowo dokonuje kierownik urzędu stanu cywilnego rozpatrujący wniosek w tej sprawie.

Cudzoziemiec, który uzyskał w Polsce status uchodźcy może zmienić imię lub nazwisko wyłącznie z szczególnie ważnych powodów związanych z zagrożeniem jego prawa do życia, zdrowia, wolności lub bezpieczeństwa osobistego.

Ważne ! Zmiany nazwiska nie dokonuje się w przypadku ubiegania się o zmianę na nazwisko historyczne, wsławione w dziedzinie kultury, nauki, działalności politycznej, społecznej albo wojskowej, chyba że osoba ubiegająca się o zmianę nazwiska posiada członków rodziny o tym nazwisku.  

Procedura

Postępowanie o zmianę imienia lub nazwiska prowadzone jest wyłącznie na wniosek i kończy się wydaniem decyzji o zmianie imienia lub nazwiska bądź decyzji o odmowie zmiany imienia lub nazwiska, od której przysługuje odwołanie do właściwego miejscowo wojewody.

Organ właściwy, dokumenty - wniosek o zmianę imienia lub nazwiska 

Wniosek o zmianę imienia lub nazwiska składa się do wybranego kierownika urzędu stanu cywilnego.

Osoby zamieszkałe poza granicami Polski mogą złożyć wniosek za pośrednictwem polskiego konsula  wskazując kierownika urzędu stanu cywilnego, do którego wniosek ma być przekazany.

Wniosek dotyczący małoletniego dziecka składa jego przedstawiciel ustawowy (np. rodzic).

Wniosek zawiera:

• dane osoby, której zmiana dotyczy:
  • imię (imiona) i nazwisko oraz nazwisko rodowe
  • numer PESEL, jeżeli został nadany
• imię lub nazwisko, na jakie ma nastąpić zmiana
• adres do korespondencji wnioskodawcy
• uzasadnienie
• oświadczenie wnioskodawcy, że w tej samej sprawie nie złożył wcześniej wniosku do innego kierownika urzędu stanu cywilnego lub nie została wydana decyzja odmowna

Ponieważ zmiana imienia lub nazwiska powoduje konieczność nasienia zmiany do aktu urodzenia  i aktu małżeństwa należy wskazać także, gdzie te akty zostały sporządzone (wskazać kierownika urzędu stanu cywilnego który sporządził  ww. akty). Kierownik urzędu stanu cywilnego sam przekaże informacje do innych kierowników urzędów stanu cywilnego, aby dokonali stosownych zmian w aktach stanu cywilnego osób, których zmiana imienia lub nazwiska dotyczy. 

Ważne ! Jeżeli wnioskodawca i jego małoletnie dzieci nie posiadają aktów stanu cywilnego sporządzonych w Polsce, musi wraz z wnioskiem o zmianę imienia  lub nazwiska złożyć wniosek o przeniesienie zagranicznych dokumentów stanu cywilnego (transkrypcję).

Rozciągnięcie zmiany nazwiska rodziców na małoletnie dzieci

Zmiana nazwiska obojga rodziców rozciąga się na małoletnie dzieci oraz na dzieci, które zrodzą się z tego małżeństwa.

Jeżeli nazwisko zmienia tylko jeden z rodziców zmiana rozciąga się na małoletnie dzieci i na dzieci pochodzące od tych samych rodziców, pod warunkiem, że drugi z rodziców wyraził na to zgodę, chyba że nie ma on pełnej zdolności do czynności prawnych lub jest pozbawiony władzy rodzicielskiej albo nie żyje. Jeśli dziecko ukończyło 13 lat w chwili zmiany nazwiska, wymagana jest jego zgoda.

 Rodzic wyraża zgodę na zmianę nazwiska dziecka:

• osobiście przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego albo jego zastępcą
• w formie pisemnej z podpisem notarialnie poświadczonym
• za pośrednictwem konsula Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli mieszka za granicą

Uwaga !  W przypadku braku porozumienia między rodzicami dziecka każde z nich może zwrócić się do sądu opiekuńczego o wyrażenie zgody na zmianę nazwiska dziecka.

Dziecko wyraża zgodę na zmianę swojego nazwiska:

• osobiście przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego albo jego zastępcą
• w formie pisemnej z podpisem notarialnie poświadczonym
• za pośrednictwem konsula Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli mieszka za granicą